24’ünde Bitcoin Çakılabilir! Tether Sorunu Patladı mı?

Son güncellenme : 21.09.2021 - 21:19

Son zamanlarda hem küresel piyasalarda hem de Bitcoin üzerinde bir satış baskısı hakim. Uzun zamandır yükselen piyasalar için bu yıl bitmeden büyük bir düzeltme bekleniyor. Sebeplerinden biri, FED’in güncel politikalarının değişmeye başlaması ve diğeri ise, son zamanlarda patlak veren Evergrande’nin iflası.

Bu iki problem şuan için piyasalarda fiyatlanmaya başlandı. Ancak, iki konu da tamamiyle fiyatlanmadı. Dolayısıyla, piyasalardaki düşüşün devam etmesi ve büyük bir düzeltmeye evrilme riski mevcut.

Evergrande İflası ve Tether İddiası

İlk olarak Evergrande ile ilgili gelişmelere değinmek istiyorum. Evergrande Çin’in devasa emlak şirketidir. Şirket son zamanlarda yüksek borçluluk ve yetersiz likidite ile boğuşuyordu. Ancak, sorununu çözemedi ve borçlarını ödeyemeyeceğini açıkladı.

Kredi derecelendirme kuruluşları bu sorunu fark etti ve notunu “temerrüde düşebilir” (iflas) şeklinde güncellemişti. Nihayetinde, öyle de oldu. Ancak Evergrande’nin arkasında bıraktığı borç yükü 300 milyar Dolar. 120’den fazla banka ve yine 120’den fazla bankacılık dışı kuruma borcu var.

Bu oldukça büyük miktarda bir borçtur. 300 milyar Dolar İrlanda, Danimarka, Hong Kong veya Portekiz gibi ülkelerin GSYİH’sının tamamıdır. Ve buradaki borç sadece tek bir şirketin arkasında bıraktığı bir borç. Çin’in emlak sektöründe borç faizlerinin hızla arttığını biliyoruz. Emlak sektörü hisselerinin genelinde satışlar hakim. Aşağıda Evergrande hisselerinin nasıl çakıldığını görebilirsiniz.

Hatta Evergrande dışındaki şirketlerde de bu denli sert satışlar mevcut. Yine likidasyon problemi çeken başka bir şirket SINIC’in grafiğini aşağıya koydum. %86’lık sert bir düşüş ile fiyatı çakıldı.

Bu devasa şirketler devasa projelerle uğraştıkları için çok büyük etkiler yaratabiliyor. Aklınızda canlanması için Evergrande sadece bina yapmıyor, koca bir şehri yani 100 binlerce konutun içerisinde olduğu büyük projeleri yapıyor. Binlerce işçisi ve müşterisi mevcut. Müşterileri ve işçileri paralarını alamadıkları için protestolara başlamışlardı.

Dünyaya Yayılabilir

Bu gibi devasa şirketlerin iflasında finansal bulaşma dediğimiz bir sorun ortaya çıkıyor. Tarihte Lehman Brothers’ın iflasında 2008 krizi dediğimiz kriz ortaya çıktı. Banka batmış ve devasa borcunu ödeyemediği için sorun bütün sektörlere ve dünyaya yayılmıştı. Bütün dünya piyasaları sert bir şekilde çakılmıştı.

Ancak, Lehman Brothers’ın iflası ani olduğu için büyük etki yapmış ve hızlı yayılmıştı. Bu sebeple bazıları, Evergrande’nin iflasından erken haberdar olunduğu için sorunun yayılmadan çözülebileceğini söylüyor. Ama burada bazı anlaşılmayan kısımlar mevcut.

İlki, bu finansal bulaşmalar aynı Covid-19 gibi yayılır. Her şirket batarken yanında borç verenlerini de götürür. Finansal piyasalarda negatif fiyatlanmaya başlandıkça bu şirketler borç bulamaz hale gelir ve büyük bir dalga gelir. Hatırlarsanız Covid-19 ülkemize gelemden önce böyle bir şey olduğundan haberimiz vardı. Ancak, çözümünüz olmadığı zaman haberinizin olmasının anlamı yok.

İkinci olarak, Çin’in ekonomik ve siyasal yapısı Avrupa ya da Amerika gibi değil. Yani, aynı sorun Amerika’da olsaydı muhtemelen borcu üzerine alır ve sorunu baypas ederdi. Ancak, Çin muhtemelen mağdur müşterilere ve işçilere bir yardım yapacak. Dışarıdan borç veren hissedarlara yada bono  sahiplerine ödeme yapmayacak. Yani, muhtemelen bizim anladığımız şekilde tamamiyle bir kurtarma olmayacak.

Bütün Kripto Piyasası Çakılabilir!

Evergrande haberleri şuana kadar piyasalarda negatif etki yarattı. Eğer haberlerin arkası kesilmezse piyasalar negatif fiyatlamaya devam edebilir. Ancak burada kripto para piyasasını ilgilendiren özel bir sorun daha mevcut. Tether’in elinde Evergrande borç senedi olduğu ve Evergrande’de borçlarını ödeyemediği için Tether’in verdiği borcu geri alamaması sorunu.

Tether, piyasada bulundurduğu USDT’ler için bir dayanak (rezerv) tutuyor. Ancak, bu rezervlerin büyük bir kısmı Tether’in açıkladığı kadarıyla “commercial paper”, yani ticari kağıt (borç senedi, hisse VS.) Tether şuana kadar Evergrande borç senedi tutmadığını söyledi. Ancak, bu commercial paper’ların kime ait olduğunu söylemedi.

Eğer Evergrande hissesi tutuyorsa bu Tether’in rezervlerinin erimesi ve USDT’nin Dolar’a sabit mevcut fiyatını kaybetmesi demektir. Piyasadaki işlemlerin %80’inin USDT ile yapıldığını düşünürsek büyük bir yıkım getireceğe benziyor. Tether, Evergrande borç senedi tutmasa bile Çin’den bazı “commercial paper” tuttuğu söyleniyor. Eğer böyleyse, Çin’de işler kötüleşince Tether yine verdiği borcu geri alamaya bilir.

Yani, Tether şuan bir saatli bomba. Konuyla ilgili şüpheleri üzerinden atmak için yeterli özeni göstermiyor. Zaten sorunun küresele yayılma riski mevcut. Bu durumda kriptolar yine etkilenecekler. Ancak, Tether özelinde bir haber gelirse diğer piyasalardan negatif ayrışma ve tarihi bir düşüş yaşanma riski söz konusu.

FED Toplantısı Piyasaları Strese Sokuyor

İkinci mesele de FED ile ilgili. Bu ayın 24’ünde Powell FED’in kararını açıklayacak. Daha önce, bu sene içerisinde varlık alımlarında azaltmaya başlayacaklarının işaretini vermişti. Ancak, ne zaman başlayacağıyla ilgili bir netlik yok. İşte 24’ünde takvimin netleşmesi bekleniyor.

Yani, şuana kadar varlık fiyatlarında büyük yükselişler yaratan genişlemeci para politikasından dönüşün ilk adımı olacak. Bu açıdan piyasalarda yine negatif bir fiyatlama yarattı. Eğer FED tarafından net bir zamanın verilmediği iyimser bir konuşma gelirse piyasalar bir süre daha iyimser olabilir.

Ancak, dediğim gibi bu yılın içerisinde büyük bir düzeltme gelmesi bekleniyor. Çünkü ABD endeksleri hala güçlü bir düzeltmeye girmedi.

FED’in şuan ki para politikasındaki bir başka sorun da yeni bir küresel krize (borç krizi, Evergrande, yeni bir virüs mutantı) müdahale edemeyecek olması. Çünkü zaten yapabileceği son şeyi yaptı. “0” faiz ve varlık alımlarıyla piyasaları likiditeye boğdu.

Bundan sonra müdahale edebilmesi için önce faizleri yükseltmesi lazım ki tekrar indirerek müdahale edebilsin.

Yani özetle, piyasalar neredeyse “0” olan faizler ve her ay yapılan varlık alımlarıyla likidite içerisinde yüzüyor. Olabilecek en iyi durumda bulunuyorlar. Ancak, en büyük risk de bu zaten. Olabilecek en iyi durumda olduğunuzda bundan sonra gelecek değişimler negatif etki yaratacaktır. Yüksek likidite sebebiyle piyasalar müziğin sesini sonuna kadar açmış ve dans ediyordu. Ancak, şimdi risklerin sesi de duyulur hale gelmeye başladı.

Bitcoin için mevcut olan ve güncel durumda gelen satışların sebebi bu risklerdir. Bu sebeple belirsizlikler kalkmadan büyük pozisyonlara girmemek önemli. Stoplu işlem yaparak riskleri en aza indirmek daha önemli. Ayrıca, Tether ile ilgili haberleri de yakından takip etmek lazım. Kötü haber tez yayılır. Ancak size gelene kadar fiyatlanır da.

Ben Furkan Bozkurt. Sabrınız için şükranlarımı sunuyorum.

Evet, dostlarım piyasada bir satış var. Siz de bunun sebepleri nedir? Geçici bir durum mudur? Bunları bilmek istiyor olabilirsiniz. Bu sebeple detaylı bir analiz yaptım. İlk olarak, $BTC‘deki duruma teknik olarak bir bakalım. Ardından da dünyada neler oluyor ona bakacağız. #BTC

— Furkan bozkurt (@BzkrtFrkn) September 20, 2021

Sorumluluk reddi beyanı: Burada yazılanlar bir yatırım tavsiyesi değildir. Kripto para yatırımları, yüksek riskli yatırımlardır. Her yatırım kararı kişilerin kendi sorumluluğu altındadır. Son olarak Koinfinans ve bu içeriğin yazarı, kişisel yatırım kararlarından sorumlu tutulamaz.

Yazar Furkan Bozkurt hakkında :

İstanbul Bilgi üniversitesi öğrencisiyim. Önceleri merak ederek başladığım kripto para ve finans konularını hala severek takip ediyorum. Bu alanda elde ettiğim bilgileri ve yaptığım çalışmaları paylaşmaktan keyif duyuyorum. Yaptığım detaylı piyasa analizlerini twitter hesabımdan paylaşıyorum. Beni takip ederek piyasayı daha yakından izleyebilirsiniz.