Uniswap Nedir? UNI Nedir? Uniswap Rehberi

Uniswap, Ethereum tabanlı merkezi olmayan bir borsa (DEX) olup, kullanıcıların likidite havuzları aracılığıyla aracısız kripto para takası yapmasını sağlar. Açık kaynaklı ve tamamen merkeziyetsiz olan Uniswap, düşük işlem maliyetleri ve güvenilir bir altyapı sunarken, UNI token sahiplerine protokol yönetiminde söz hakkı tanır.


Uniswap Nedir? UNI Nedir? Uniswap Rehberi

Yayınlanma: 28-01-2025 17:00 Son güncellenme: 28.01.2025 - 17:50

Uniswap, merkeziyetsiz finans (DeFi) ekosisteminde, kullanıcıların Ethereum tabanlı dijital varlıklar ve ERC-20 token’ları arasında doğrudan, aracısız ticaret yapmalarını sağlayan merkeziyetsiz bir borsa (DEX) platformudur. Merkezi borsalardan farklı olarak, Uniswap alıcı ve satıcıları bir araya getiren geleneksel bir emir defteri modelini kullanmaz. Bunun yerine, likidite havuzlarına dayalı yenilikçi bir sistem olan otomatik likidite protokolü ile çalışır. Bu sistem, kullanıcıların fonlarının kontrolünü tamamen ellerinde tutmalarını sağlarken, merkezi borsalarda sıklıkla karşılaşılan güvenlik açıklarını ve merkezi otorite bağımlılığını ortadan kaldırır. Uniswap, tamamen açık kaynaklı bir platformdur ve geliştiricilerin kendi merkeziyetsiz uygulamalarını oluşturmasına olanak tanır.

Uniswap Nasıl Çalışır?

Uniswap’in en temel çalışma prensibi, “Sabit Ürün Pazar Yapıcı Modeli” (Constant Product Market Maker Model) adı verilen bir mekanizmaya dayanır. Bu mekanizma, kullanıcıların işlemlerini yönlendirmek ve fiyatları belirlemek için X * Y = K formülünü kullanır. Denklemde, X bir likidite havuzundaki bir token miktarını, Y diğer token miktarını ve K ise sabit bir değeri temsil eder. Bu sabit, işlem hacmine bağlı olarak değişmez ve bu sayede likidite havuzundaki varlık miktarlarının her işlemde dengede kalmasını sağlar.

Bir kullanıcı belirli bir token satın almak istediğinde, likidite havuzundaki token miktarı azalır ve fiyat otomatik olarak artar. Aynı şekilde, bir token satıldığında havuzdaki arz artar ve fiyat düşer. Bu mekanizma, piyasa talebine göre token fiyatlarını dinamik olarak belirler ve geleneksel emir defteri sistemlerine ihtiyaç duymaz. Böylece, işlemler hızlı ve verimli bir şekilde gerçekleşir.

Uniswap’in merkezinde likidite havuzları yer alır. Bu havuzlar, kullanıcıların (likidite sağlayıcıları) iki farklı token’ı eşit değerlerde yatırarak ticaret için bir pazar yaratmasına olanak tanır. Örneğin, bir kullanıcı ETH ve DAI çiftinden oluşan bir likidite havuzuna katkıda bulunmak istediğinde, her iki token’dan da eşit miktarda yatırması gerekir. Likidite sağlayıcıları, havuzda gerçekleşen her işlemden alınan %0.3’lük işlem ücretinden pay alır. Bu sistem, kullanıcıları likidite sağlamaya teşvik ederken havuzlardaki işlemlerin sürekli olarak devam etmesini sağlar.

Uniswap ve UNI Coin

Uniswap, 2020 yılında UNI adında yerel bir yönetişim coin’i piyasaya sürdü. UNI coin, Uniswap ekosisteminin merkezinde yer alır ve kullanıcıların protokolün yönetim süreçlerine katılmasına olanak tanır. UNI sahipleri, protokolde yapılacak değişiklikler, güncellemeler ve geliştirmeler üzerinde oy kullanabilir. Bu, Uniswap’i topluluk odaklı bir platform haline getirir ve karar alma sürecinde merkeziyetsizliği teşvik eder. UNI sahiplerinin oy ağırlığı, sahip oldukları coin miktarına bağlıdır ve bu, platformun geleceği üzerinde daha fazla etki sahibi olmalarına olanak tanır.

UNI coin, toplamda 1 milyar adet üretilmiştir ve bu arzın %60’ı topluluğa, %40’ı ise ekip üyelerine, yatırımcılara ve danışmanlara dört yıl boyunca kademeli olarak dağıtılmaktadır. Topluluk dağıtımının bir kısmı, likidite madenciliği yoluyla gerçekleşir. Bu mekanizmada, kullanıcılar belirli Uniswap havuzlarına likidite sağlayarak UNI ödülleri kazanabilir. ETH/USDT, ETH/USDC gibi popüler çiftler, bu ödül sisteminde sıkça kullanılan likidite havuzları arasında yer alır. UNI coin, aynı zamanda Uniswap’in kamu yararı anlayışını destekler ve topluluğun platform üzerindeki söz hakkını artırır.

Uniswap’in Avantajları ve Dezavantajları

Uniswap, merkeziyetsiz yapısı sayesinde kullanıcılarına yüksek düzeyde güvenlik ve kontrol sunar. Merkezi bir otoriteye bağlı olmaması, kullanıcıların fonlarının kontrolünü tamamen ellerinde tutmasını sağlar. İşlemler, Ethereum blockchain’inde gerçekleştiği için merkezi borsalarda sıkça görülen güvenlik açıklarına karşı dayanıklıdır. Ayrıca, Uniswap’in açık kaynaklı yapısı, geliştiricilerin platformun kod tabanını incelemesine ve kendi merkeziyetsiz uygulamalarını geliştirmesine olanak tanır. Kullanıcıların kimlik doğrulama (KYC) süreçlerinden geçmesi gerekmez, bu da işlemlerin daha anonim ve kullanıcı dostu bir şekilde gerçekleşmesini sağlar. Token listeleme süreci de oldukça basittir. Kullanıcılar herhangi bir ERC-20 token’ını Uniswap üzerinde kolayca listeleyebilir ve likidite sağlayarak piyasaya sürülebilir.

Bununla birlikte, Uniswap’in bazı dezavantajları bulunmaktadır. Ethereum ağındaki yoğunluk, işlem maliyetlerini artırarak gas ücretlerinin yükselmesine neden olabilir. Bu durum, özellikle küçük çaplı işlemler gerçekleştiren kullanıcılar için bir sorun haline gelir. Ayrıca, ERC-20 token’larının kolayca listelenebilir olması, dolandırıcılık projelerinin platforma dahil olmasını kolaylaştırabilir ve bu da yatırımcılar için risk oluşturur. Düşük likiditeye sahip havuzlarda yapılan işlemler, fiyat kayması (slippage) riskine yol açabilir ve bu durum, büyük çaplı işlemlerde beklenmeyen fiyat dalgalanmalarına neden olabilir.

Uniswap Kullanımı

Uniswap’i kullanmak için öncelikle bir Ethereum cüzdanına sahip olunması gerekir. MetaMask, WalletConnect veya diğer uyumlu cüzdanlar, Uniswap arayüzüne kolayca entegre edilebilir. Cüzdan bağlandıktan sonra kullanıcı, takas etmek istediği token çiftini ve işlem miktarını belirleyebilir. Takas işlemi, cüzdanda onaylandıktan sonra Ethereum blockchain’i üzerinde gerçekleştirilir. İşlemler, blockchain üzerinde doğrulandığı için herhangi bir aracıya ihtiyaç duyulmaz ve işlemin tamamlanması tamamen merkeziyetsiz bir şekilde gerçekleşir.

Likidite sağlamak isteyen kullanıcılar ise seçtikleri token çiftine eşit miktarda katkıda bulunarak Uniswap havuzlarına yatırım yapabilir. Bu işlem sonucunda likidite sağlayıcısına, yatırdığı likidite oranına göre havuzdaki işlem ücretlerinden pay verilir. Bu model, kullanıcıların pasif gelir elde etmesine olanak tanır ve aynı zamanda platformun genel likiditesini artırır.

Uniswap, merkeziyetsiz finans dünyasında öncü bir platform olarak, geleneksel borsa anlayışını kökten değiştirmiştir. Otomatik likidite protokolü, topluluk odaklı yönetim modeli ve UNI coin gibi yenilikçi özellikleri ile DeFi ekosisteminde güçlü bir yer edinmiştir. Ancak Ethereum ağındaki gas ücretleri ve dolandırıcılık riskleri gibi sorunlar, platformun çözülmesi gereken zorlukları arasında yer almaya devam etmektedir.

Hasan Hüseyin Lif avatarı

Yazar Hasan Hüseyin Lif hakkında :

Ekonomi, blockchain ve kripto para alanlarında uzmanlaşmış bir yazar olarak, dijital finans dünyasındaki yenilikleri yakından takip etmekteyim. Üç yılı aşkın bir süredir KoinFinans bünyesinde kripto para piyasasına ilişkin güncel haberler, analizler ve sektörel gelişmeler üzerine içerikler üretmekteyim. Blockchain teknolojisinin ekonomik yapılar üzerindeki etkilerini, DeFi, NFT'ler ve merkez bankası dijital paraları gibi yenilikçi alanları kapsayan derinlemesine analizler sunarak sektördeki dönüşümleri değerlendirmekteyim. Kripto ekonomisinin geleceğine yönelik öngörülerimle, okuyuculara bilgi aktarımını amaçlamakta ve sektöre katkı sağlamaktayım.

SORUMLULUK REDDİ: Koinfinans.com’da yer alan yazılar ve makaleler yatırım tavsiyesi niteliğinde değildir. Bitcoin ve kripto para birimleri yüksek risk içeren varlıklar olup yatırımınızın bir kısmını veya tamamını kaybedebilirsiniz, bu para birimlerine yatırım yapmadan önce gereken özeni göstermeli ve kendi araştırmalarınızı yapmalısınız.Risk Açıklaması ve Sorumluluk Reddi Beyanı metnimizi okumak için BURAYA tıklayabilirsiniz.


Uniswap Nedir? UNI Nedir? Uniswap Rehberi haberi için ; henüz yorum bulunmuyor. İlk yorumu siz yazmak istermisiniz ?