Ethereum Merge, Ethereum’un 15 Eylül 2022 tarihinde gerçekleşen ve PoW (Proof of Work) konsensüs algoritmasından PoS (Proof of Stake) sistemine geçişini sağlayan güncellemedir. Bu geçiş, teknik olarak ağın yürütme katmanı (Execution Layer) ile 2020’den beri çalışan Beacon Chain isimli PoS tabanlı konsensüs katmanının (Consensus Layer) birleştirilmesiyle tamamlanmıştır. Madencilik temelli doğrulama sistemi yerini, ETH stake eden doğrulayıcıların işlemleri onayladığı bir yapıya bırakmıştır.
Bu güncellemenin önemi, yalnızca madenciliği devre dışı bırakmasında değil, Ethereum’un mimarisini daha sürdürülebilir, düşük maliyetli ve çevresel etkisi az bir modele dönüştürmesinde yatmaktadır. Merge öncesi enerji tüketimi açısından her PoW ağı gibi yoğun eleştiriler alan ağ, Merge sonrasında yıllık elektrik kullanımını %99,95 oranında azaltarak çevre dostu projeler arasında yerini almıştır.
Ethereum’un başlangıcından bu yana kullandığı Proof of Work modeli, işlemlerin madenciler tarafından doğrulandığı, yüksek hesaplama gücü ve enerji gerektiren bir yapıya dayanıyordu. Bu sistem, blok üretimi için madencilik donanımları (GPU’lar, ASIC’ler) gerektiriyor, dolayısıyla büyük enerji tüketimini de beraberinde getiriyordu. Ethereum madenciliği, önemli yatırımlar ve altyapı gerektiren, aynı zamanda merkeziyetsizlik açısından zamanla risk oluşturan bir sürece dönüşmüştü.
Proof of Stake sistemi ise ağı güvence altına almak için hesaplama gücü yerine ekonomik teminata dayanan bir sisteme sahip. Kullanıcılar, minimum 32 ETH stake ederek doğrulayıcı olabilir ve işlemleri onaylayarak blok üretme hakkı kazanırlar. Bu model, enerji tasarrufu sağlamanın yanı sıra daha düşük donanım gereksinimi sayesinde daha geniş katılımcı kitlesine olanak tanır. Merge ile birlikte tüm blok üretimi artık yalnızca bu doğrulayıcılar tarafından yürütülmektedir.
Ethereum 2.0 ve Merge ilişkisi
Ethereum 2.0, Ethereum’un daha ölçeklenebilir, hızlı ve sürdürülebilir hale gelmesi için tasarlanan uzun vadeli güncelleme planının topluluk arasındaki ismi olarak tanımlanabilir. Merge, bu planın ikinci büyük adımıdır. İlki, Aralık 2020’de başlatılan Beacon Chain’in devreye girmesiydi. Merge ile ağın PoS mekanizmasına geçişi tamamlandı. Bundan sonraki adımlar arasında sharding ve proto-danksharding gibi veri ve işlem kapasitesini artıracak altyapı geliştirmelerine ilişkin çalışmalar devam ediyor.
Akıllı sözleşmeler ve DeFi ile ilişkisi
Ethereum, merkeziyetsiz uygulamaların temelini oluşturan akıllı sözleşme altyapısıyla çalışır. Bu sözleşmeler, koşulları önceden belirlenmiş işlemleri aracısız şekilde yürütür. Merge sonrası, işlem onay sürelerinin öngörülebilir hale gelmesi ve ağ istikrarının artması, akıllı sözleşmelerin daha güvenli ve verimli çalışmasını da mümkün kıldı. Özellikle zamanlama hassasiyeti olan işlemler için daha öngörülebilir bir yapı oluşturularak mekanizmanın düzgün çalışması hedeflendi.
Bununla birlikte Merkeziyetsiz Finans (DeFi) protokolleri de bu güncellemeden olumlu etkilendi. PoS yapısının işlem maliyetlerini orta ve uzun vadede düşürmesi, likidite protokollerinden borç verme platformlarına kadar birçok DeFi uygulamasının daha erişilebilir ve sürdürülebilir hale gelmesini destekledi.
