Kripto para dünyasında stablecoin’lerin ikinci en büyüğü olan USDC hem kripto para işlemlerinde hem de gündelik kullanımda öne çıkan varlıklar arasında yer aldı. Stablecoin’lerin geleceğine dair beklentiler üst düzeyde olduğu için USDC için de büyük beklentiler var. Bu yazımızda sizlere USDC’nin ne olduğunu anlatmaya çalışacak ve stablecoin ile ilgili detaylı bilgiler vereceğiz.
USDC nedir?
USDC, Circle tarafından ihraç edilen ve değeri 1:1 oranında Amerikan dolarına sabitlenen, tamamen rezervle desteklenen bir stablecoin’dir. Amaç, doların istikrarını Blockchain’in hız ve programlanabilirliğiyle birleştirmektir. USDC bu nedenle ödemeler, ticaret, havale ve Web3 uygulamalarında güvenilir bir “dijital dolar” görevi görür. Circle, USDC’nin yüzde 100’ünün yüksek likiditeli nakit ve nakit benzerleriyle desteklendiğini, istenildiğinde 1 USDC’nin 1 dolar karşılığıyla itfa edilebildiğini belirtir. Rezervlerin büyük kısmı SEC’e kayıtlı bir devlet para piyasası fonunda (Circle Reserve Fund/ USDXX) tutulur. Ayrıca günlük, bağımsız üçüncü taraf raporlaması da mevcuttur.
USDC, 2018’de devreye giren, yasal düzenlemelere tabi bir kripto para birimi olarak tanımlanır ve Circle’ın “şeffaflık” politikasının merkezinde yer alır. Circle, aylık rezerv teyitleri yayımlar. Rezervler kısa vadeli Hazine tahvilleri, Hazine repo anlaşmaları ve nakitten oluşur. ABD ve uluslararası para transfer lisanslarına sahip bir finansal hizmetler şirketi olarak Circle, eyalet bazlı para iletim mevzuatına uyar ve USDC’nin elektronik “stored value-depolanan değer” enstrümanı sayıldığına vurgu yapar. Bu çerçeve tokenin hem şeffaf hem de denetlenebilir bir yapıda kullanılmasını hedeflemektedir.
USDC nasıl üretilir?
USDC, “mint–burn” (bas–yak) modeliyle çalışır. Nitelikli kurumsal müşteriler Circle Mint üzerinden USD gönderdiğinde, Circle ilgili Blockchain’de eşdeğer miktarda USDC’yi akıllı sözleşme aracılığıyla basar ve müşterinin cüzdanına yollar. Ters işlemde müşteri USDC’yi Circle’a iade eder. Token’lar yakılır ve eşdeğer dolar tutarı banka hesabına gönderilir. Bu doğrudan itfa mekanizması, dolar sabitinin korunmasında arbitrajı mümkün kılan temel yapı taşıdır.
USDC’nin çok-zincirli yapısı nedeniyle basım ve yakım farklı ağlarda yerel (native) USDC olarak gerçekleşebilir. Circle’ın CCTP (Cross-Chain Transfer Protocol) altyapısı, köprülenmiş türev tokenlara ihtiyaç bırakmadan, kaynak zincirde USDC’yi yakıp hedef zincirde eşdeğer USDC’yi basarak 1:1 aktarımı sağlar. Bu yaklaşım, çoklu ağlar arasında sermaye verimliliğini yükseltir ve güven varsayımlarını azaltır. Birçok köprü ve altyapı sağlayıcısı tarafından entegre edilen bir özellik bu.
USDC ne zaman ortaya çıktı?
USDC, Circle ve Coinbase’in birlikte kurduğu Centre Konsorsiyumu tarafından Eylül 2018’de piyasaya sürüldü. Lansman duyuruları ve erken borsa listelemeleri 2018 sonbaharında yapıldı. Poloniex ve Circle Trade gibi platformlarda işlem başlamasıyla ekosistem ilk likiditesini elde etti. Böylece USDC, regülasyon-uyumlu “dijital dolar” vizyonuyla, o dönemin hızla büyüyen kripto ödeme ve ticaret kullanım alanlarına odaklanarak yoluna çıktı.
Sonraki yıllarda USDC; çoklu ağ desteği, günlük/aylık şeffaf raporlamalar ve büyük ödeme ağlarıyla pilot uygulamalar sayesinde yaygınlaştı. Visa, 2023’te Worldpay ve Nuvei ile birlikte USDC mutabakat kabiliyetini Ethereum’a ek olarak Solana’ya da genişletti. Böylece USDC, kart ağlarının sınır ötesi mutabakatlarında gerçek dünyadaki işlemleri hızlandıran bir köprü rolüne yaklaştı. Çeşitli sektör raporları, 2025’e gelindiğinde USDC’nin kurumsal tarafta güçlü talep gördüğünü ve dolaşımdaki arzının yeniden büyüme trendine girdiğini aktarmaktadır.
USDC kurucusu kimdir?
USDC’nin ihraççısı Circle’dır. Şirket 2013’te Jeremy Allaire ve Sean Neville tarafından kuruldu. USDC ise başlangıçta Circle ve Coinbase’in kurduğu Centre Konsorsiyumu şemsiyesi altında yönetildi. Zaman içinde konsorsiyum yapısı sadeleşti ve USDC idaresi Circle’a geçti. Bugün ihraç ve itfa süreçleri Circle’ın operasyonları üzerinden yürür. Circle; New York dahil çok sayıda eyalette para iletim lisansına sahip düzenlenmiş bir finansal hizmet sağlayıcısıdır.
Kurucu ekip, Bitcoin ödemeleri ve tüketici uygulamalarıyla başlayan yolculuğu, tam rezervli stablecoin’ler ve kurumsal altyapı sağlayıcılığına dönüştürdü. Şirket, 2025’te halka arz planlarını açıklayarak bilanço ve işleyişi hakkında ek şeffaflık sundu. USDC ile EURC gibi tokenleştirilmiş nakit ürünleri ve CCTP gibi altyapılar, kurucuların internet hızında para vizyonunun güncel yansımalarıdır.
USDC ne işe yarar?
USDC; hızlı ve düşük maliyetli değer transferi, sınır ötesi ödemeler, borsalar arası aktarım, havale ve kurumsal mutabakatlar gibi alanlarda kullanılır. Örneğin Visa, 2023’te USDC’yi Solana üzerinde Worldpay ve Nuvei’ye mutabakat ödemelerinde kullanmaya başladı. Böyle bir yapı, günler sürebilecek uzlaşmaları dakikalara indirerek işletmelerin nakit akışını hızlandırır. USDC aynı zamanda DeFi protokollerinde teminat, takas çifti ve getiri stratejilerinde referans birim işlevi görür.
Geliştiriciler açısından USDC; çok-zincirli yerel sürümler ve CCTP sayesinde farklı ağlar arasında tek para birimi likiditesini koruyarak uygulama tasarımını sadeleştirir. İşletmeler için Circle Mint ve API’ler, 7/24 basım-itfa ve cüzdan yönetimi gibi özellikler sağlar. Bireysel kullanıcılar ise merkezi borsalar, saklama cüzdanları ve DEX’ler üzerinden USDC ile tasarruf, ödeme ve ticaret yapabilir. Bu çok katmanlı kullanım, tokeni sadece bir parite değil, aynı zamanda Web3’te altyapısal bir ödeme aracı haline getirir.
USDC nasıl çalışır?
Temelde USDC, 1 USDC = 1 dolar denkliğine dayalı bir tokenleştirme modelidir. Nitelikli kurumlar Circle Mint’te USD yatırdığında eşdeğer USDC basılır. İtfada USDC yakılır ve dolar ödenir. Bu mekanizma, piyasada fiyat sapması oluştuğunda arbitrajı teşvik ederek dengeye dönüşü sağlar. Circle, rezerv kompozisyonu, günlük fon raporları ve aylık teyitlerle bu sistemi şeffaflaştırır. Rezervlerin önemli bölümü kısa vadeli Hazine tahvilleri ve nakitte tutulur.
USDC’nin çoklu ağ desteği ve CCTP, zincirler arası aktarımlarda köprülenmiş sözde USDC sürümlerine ihtiyaç bırakmadan yerel USDC basım-yakım döngüsünü kullanır. Bu yaklaşım güveni artırır, sermayeyi kilitleyen klasik köprü risklerini azaltır ve kullanıcı deneyimini sadeleştirir. Teknik entegrasyonlar, geliştirici belgelerinde adım adım anlatılır ve çeşitli köprü/altyapı sağlayıcıları tarafından desteklenir.
USDC nereden nasıl alınır satılır?
Bireysel kullanıcılar USDC’yi çok sayıda merkezi borsadan örneğin Binance, Coinbase, Kraken, Bitstamp gibi borsalardan satın alabilir veya satabilir. Coinbase, kimlik doğrulaması sonrası USD ile 1:1 dönüştürmeye olanak verdiğini ve belirli şartlarda USDC elde tutmaya ödül sunduğunu belirtir. İşlem adımları, hesap açma, kimlik doğrulama, ödeme yöntemi bağlama ve piyasa/limit emirle alım şeklinde ilerler. Ayrıca, örneğin Uniswap gibi DEX’lerde diğer tokenlardan USDC’ye takas yapılabilir.
Kurumsal tarafta Circle Mint, nitelikli işletmeler için doğrudan basım-itfa kapısıdır. Belirli hacimlerin altında standart itfaların hızlı ve ücretsiz olabildiği bir yapıdan söz edilir. Bireysel kullanıcılar doğrudan Circle’dan itfa yapamaz. USDC’lerini ikincil piyasada satarak dolaşımdan çıkarırlar. Ağ seçimi yaparken transfer ücretleri ve borsa/uygulama desteği göz önünde bulundurulmalı. Örneğin Circle’ın 2024’te TRON desteğini sonlandırması sonrası bazı borsalar bu ağ üzerinden USDC yatırma/çekmeyi kapatmıştır.
USDC güvenilir mi?
USDC tam rezerv yaklaşımı, düzenleyici lisanslar ve rutin rezerv teyitleri nedeniyle sektörde yasal olarak düzenlenmiş dijital dolar örneklerinden biri kabul edilir. Circle, ABD eyaletlerindeki para iletim lisanslarıyla faaliyet göstermektedir. Rezervlerin ayrı hesaplarda USDC sahiplerinin yararına tutulduğunu ve iflas uzak yapıda korunduğunu resmi dokümanlarda açıklar. Şirketin şeffaflık sayfası, rezervlerin kompozisyonu ve fon bilgilerinin günlük/aylık seviyede raporlandığını göstermektedir.
Ancak her şeyde risk olduğu gibi USDC için de riskler söz konusudur. Mart 2023’te Silicon Valley Bank’ın çöküşü sırasında rezervlerin bir kısmının bankada kalması sonucu USDC kısa süreliğine 1 dolar sabitinin altına inmiş, itfaların yeniden açılmasıyla parite normale dönmüştür. Ayrıca çoklu ağ ortamında akıllı sözleşme hataları, köprü riski ve borsa/uygulama kaynaklı operasyonel sorunlar görülebilir. Circle’ın TRON desteğini aşamalı biçimde sonlandırması gibi kararlar, risk iştahı ve uyum politikalarının uygulamadaki yansımaları şeklinde okunmaktadır.
USDC’nin rakipleri kimler?
En büyük rakip Tether (USDT) olarak karşımıza çıkıyor. Dolaşımdaki arz ve piyasa payı bakımından 2025’te hala lider konumda. DefilLama istatistikleri USDT’nin toplam stablecoin piyasasındaki en yüksek paya sahip olduğunu, USDC’nin ise ikinci sırada yer aldığını gösterir. Stablecoin pazarını izleyen platformlar ve finans basını, USDT’nin büyük ölçekte Hazine tahvili destekli rezervlerine rağmen geçmişteki şeffaflık tartışmalarını da anımsatır. Rakip dinamiği, kurumsal tercih ve regülasyon iklimine göre dönemsel olarak değişebilir.
Bunun yanında DAI (teminatlı, merkeziyetsiz yaklaşım), PYUSD (PayPal & Paxos iş birliğiyle ödemeye odaklı) ve FDUSD/TUSD gibi farklı tasarımlardaki dolar sabitli alternatifler bulunur. DAI, akıllı sözleşmelerde kripto para teminat kilitleyerek üretilir. PYUSD ise 1:1 itfa ve nakit/ Hazine desteği ile tüketici uygulamalarına entegrasyon iddiası taşır. Her alternatifin rezerv yapısı, yönetişim modeli ve regülasyon uyumu farklıdır. Kullanıcılar ağ desteği, likidite ve uyumluluğu dikkate alarak seçim yapmaktadır.
