Bugün masada biraz sert ve ciddi bir konu var. Bankaların bankası yani dünya merkez bankalarının büyük patronu olarak bilinen Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) stablecoin’lere adeta kırmızı kart gösterdi ve ortalığı biraz karıştırdı.
Stablecoin’ler sınıfta kaldı
BIS, yıllık raporunda çok net bir şekilde “üzgünüz ama stablecoin’ler gerçek para değildir!” dedi. Evet, yanlış duymadınız. Milyarlarca dolarlık bir piyasa hacmine sahip bu varlıklar dünyanın en büyük finans otoritelerinden birinden geçer not alamadı.
BIS’e göre bir varlığın para sayılabilmesi için geçmesi gereken üç temel sınav var ve stablecoin’ler bu üç sınavda da çuvallamış. Peki hangi noktalarda sınıfta kaldılar. Hemen bakalım.
Esneklik sınavında sınıfta kaldılar
Gerçek para sistemi, kredi ve likidite yaratma konusunda esnektir. Oysa stablecoin’ler tam tersi, aşırı katı. Her bir USDT veya USDC yaratmak için arkasına bire bir oranda gerçek bir varlık koymak zorundasınız. Bu, sistemi adeta peşin ödemeli bir hale getiriyor ve finansal esnekliği ortadan kaldırıyor.
Birlik sınavı: herkes kendi kafasına göre!
Bir dolar, dünyanın her yerinde bir dolardır. Ancak stablecoin’ler için durum farklı. Her biri farklı bir şirket tarafından farklı teminatlarla ve farklı kurallarla çıkarılıyor. Bu da 19. yüzyıldaki gibi her bankanın kendi parasını bastığı ve paraların birbirine tam güvenmediği eski bir sisteme benzetiliyor. Hepsi dolar diyor ama hepsi aynı güveni veya değeri taşımıyor.
Güvenlik ve bütünlük sınavı: zayıf karne!
BIS, stablecoin’lerin finansal sistemin bütünlüğünü de tehdit ettiğini söylüyor. Kara para aklama gibi risklere karşı hepsi aynı derecede güvenli değil. Ayrıca, bazı ülkelerde insanların kendi para birimleri yerine stablecoin kullanması gizli dolarizasyon yaratarak o ülkenin ekonomik egemenliğine zarar veriyor.
BIS teknolojinin tamamen karşısında mı?
Bu rapor BIS’in tokenizasyon teknolojisine düşman olduğu anlamına gelmiyor. Tam aksine, teknolojiye bayılıyorlar! Ama şunu demek istiyorlar:
Bu teknolojiyi bizim kontrolümüzdeki merkez bankası paraları ticari banka paraları gibi gerçek ve güvenilir varlıkları token’laştırmak için kullanmalıyız.
Benim anladığım “oyuncağı sevdik ama sizin oynama şeklinizi beğenmedik” demeye getiriyorlar. Bu raporun sadece lafta kalmadığını da belirtelim. Haberin ardından, en büyük stablecoin’lerden USDC’nin ihraççısı Circle’ın hisseleri %15’ten fazla değer kaybetti. Kısacası bankaların bankası konuştuğunda piyasa dinliyor. Bu gelişme stablecoin’lerin geleceği ve düzenlemeleri hakkında yaşanacak tartışmaları daha da alevlendirecek gibi görünüyor.
