Dün akşam X’te gezinirken bir tuhaflık fark ettim. Kripto para ile birazcık bile ilgiliyseniz son birkaç aydır ana sayfanızın neye benzediğini tahmin edersiniz. Sürekli yeni bir memecoin sürekli bir “to the moon!” yani aya çıkacak vaadi ve her yer “pump.fun” linkleriyle dolu. Sanki bir gecede herkes kendi şaka coin’ini yaratmış gibiydi. Ben de bu çılgınlığı uzaktan bazen eğlenerek, bazen de endişeyle izliyordum.
Pump.fun X hesabı askıya alındı
İşte tam da bu karmaşanın ortasında bir anda o gürültü kesildi. Olayın merkezindeki en büyük isim, Solana tabanlı memecoin fabrikası Pump.fun’ın X hesabı bir anda buhar oldu. Bu kadarla da sınırlı olmadı yaşananlar. Pump.fun’ın kurucusu Alon Cohen ve GMGN, BullX gibi bu ekosisteme hizmet veren birçok alım-satım botunun hesabı da askıya alınmıştı. Sanki Elon Musk platformunda büyük bir temizliğe başlamış gibiydi.
Tabii ki kripto dünyasında böyle bir olay olunca dedikodu kazanı anında kaynamaya başladı. Herkesin aklında aynı soru vardı: Neden? X’in resmi açıklaması “genel kural ihlalleri” gibi yuvarlak bir cevaptan ibaretti. Ama biz bu işlerin içinde olanlar bunun perde arkasını tahmin edebiliyorduk.
Hesap neden kapatıldı?
Benim aklıma gelen ilk şey X’in meşhur API meselesi oldu. Musk platformun API’ını yani başka uygulamaların X ile konuşmasını sağlayan arayüzünü fahiş fiyatlara, yıllık 60.000 dolarlara varan ücretlerle satmaya başladığından beri birçok küçük geliştirici ve hizmet, bu maliyetten kaçmak için yasaklanmış, üçüncü parti API’ları kullanmaya yönelmişti. Bu askıya alınan hizmetlerin de büyük ihtimalle kaçak yollara başvurduğunu ve X’in de en sonunda ya parasını ödeyin ya da dükkanı kapatın dediğini düşünüyorum. Nitekim askıya alınanlardan GMGN’in Telegram’dan yaptığı “itiraz ettik, geri döneceğiz” açıklaması da bu teoriyi güçlendiriyor gibiydi.
Dürüst olalım şimdi. Bu işin sadece teknik bir kural ihlalinden ibaret olmadığını hepimiz içten içe biliyoruz. Pump.fun platformu, bir süredir kripto dünyasının hem en sevilen hem de en çok nefret edilen çocuğu gibiydi. Bir memecoin yaratmayı pizza sipariş etmek kadar kolay hale getirmişlerdi. Bu bir yandan harika bir yenilikti ama diğer yandan dolandırıcılığın ve “pump-and-dump” (şişir-boşalt) dediğimiz tuzakların önünü sonuna kadar açmıştı.
SEC etkisi olabilir
Kaç defa bir arkadaşımın heyecanla “Abi şu coin’e bir bak! Daha yeni çıktı, uçacak!” dediğini ve sadece birkaç saat sonra o coin’in değerinin sıfıra çakıldığını gördüğümü sayamam. Pump.fun, bu türden binlerce hikayenin yaşandığı, kuralları olmayan bir dijital kumarhaneye dönüşmüştü. İnsanlar bir hevesle girdikleri projelerde tüm paralarını kaybederken proje sahipleri ceplerini doldurup ortadan kayboluyordu. Bu yüzden birçok kişi X’in bu hamlesinin ardında ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun (SEC) bir soruşturma ihtimali gibi daha ciddi nedenler olabileceğini fısıldamaya başladı.
İşin en ironik tarafı ne biliyor musunuz? Tüm bu olaylar, Pump.fun’ın toplamda 1 milyar dolarlık bir değere ulaşmasından sadece iki hafta sonra yaşandı. Tam zirvedeyken gelen bu darbe kripto para piyasasının ne kadar vahşi ve öngörülemez olduğunun adeta bir kanıtı.
Geldiğimiz aşamayı yorumlayacak olursam X’teki ana sayfam şimdilik biraz daha sakin. O bitmek bilmeyen “yeni coin” bildirimleri bir süreliğine durulmuş gibi. Ama kripto dünyasını az çok tanıdıysam bilirim ki, bu sessizlik uzun sürmez. Bir kapı kapanır, bir başkası açılır. Bakalım bu temizlik operasyonu memecoin çılgınlığını bitirecek mi, yoksa sadece oyunun kurallarını mı değiştirecek? Ben de sizin gibi gelişmeleri izlemeye devam edeceğim.
