Ripple’ın baş teknoloji sorumlusu David Schwartz’ın kripto para kullanıcılarının zihninde uzun süredir yankılanan o kritik soruya parmak bastığını görüyorum. 16 Haziran 2025 tarihinde X üzerinden paylaştığı düşüncelerde işlem ücretlerinin nasıl daha adil ve verimli bir zemine oturtulabileceğine dair iki ufuk açıcı fikir sundu. Özellikle XRP Ledger için tasarlanan önerilerin ağın performansına ve mutabakat yapısına dokunmadan, ücret sistemini adeta yeniden dokumayı hedeflediğini paylaşımından anlıyoruz. Schwartz’ın bu fikirlerinin geliştiricilerden son kullanıcılara kadar geniş bir kesimin dikkatini kendi üzerine çektiğini de belirteyim. Peki, neler vardı Schwartz’ın görüşlerinde.
XRP işlem ücretlerinde geri ödeme ufku
Schwartz‘ın zihnindeki ilk tasarıya göre bir defter sayfasına son bir işlemi dahil etmenin maliyetinin hesaplanması ve bu sınırın üzerinde ödeme yapan kullanıcılara fazla miktarın iade edilmesi gerekiyor. Bu sistemin dürüstçe yüksek teklif sunanların cezalandırılmadığı ve adaletin temel alındığı bir yapı hedeflediği görülüyor. Ancak bu yöntemin hayata geçirilmesi için mutabakat sonrası tüm doğrulayıcıların belirli bir eşikte uzlaşması gibi teknik bir meydan okuma var. Ripple CTO’sunun bu sorunun teknik olarak aşılabileceğine inandığını ancak sürecin basit olmayacağının da altını çizdiğini görüyorum.
İkinci öneri ise daha ayakları yere basan bir çözüm sunuyor. Her defterde kabul edilen işlemlerin ortanca ücret değeri belirleniyor ve bunun üzerindeki fazla ödemeler kullanıcıya geri dönüyor. Bu yöntemin uygulamada daha kolay görünmesine rağmen eğer herkes maksimum ödeme arzusunu belirtirse yine de gereksiz yere yüksek ücretlerin ödenebileceği bir açmazı barındırıyor. Schwartz’ın, “Herkes fazla ödüyor. Bu pek ideal sayılmaz.” sözleri, sistemin kullanıcıları dürüst teklifleri yüzünden cezalandırmaması gerektiğinin altını çiziyor.
Ripple’ın daha adil bir ücret modeli arayışı
Mevcut XRP Ledger mimarisinde işlem ücretlerinin dinamik olduğunu bilsem de fazla ödeme yapılsa bile bu miktarın iade edilmeyip doğrudan yakılması uzun zamandır vicdanları meşgul eden bir konu olarak tartışılıyordu. Schwartz’ın bu önerileriyle birlikte fazla ödeme kavramının yeniden düşünce masasına yatırıldığını görüyorum. Henüz bu fikirlerin resmi bir yol haritası bulunmasa da, Ripple yönetiminin daha kapsayıcı ve kullanıcı dostu bir model arayışında olduğu açıkça ortada.
Özellikle Blockchain üzerinde protokol tasarlayan ve geliştirenler için bu önerilerin daha rafine sistemler kurmak adına değerli ilhamlar barındırdığını düşünüyorum. Eğer bu fikirlerden biri hayata geçirilirse sadece XRP Ledger değil diğer birçok kripto para ağının da bu modelden ilham alabileceğini tahmin etmek zor değil. Kullanıcıların maksimum ücret belirlerken kaygı duymadığı, şeffaf ve geri dönüşlü bir sistemin geliştirilmesi Blockchain altyapıları adına çığır açan bir adım olabilir.
