Kripto para dünyasında ne kadar eski olursanız olun bazı haberler midenize yumruk gibi oturur. Bu sabahki de onlardan biriydi. İran’ın en büyük borsalarından Nobitex’in adını ve yanında “hack” kelimesini görünce içimden yine mi diye geçirdim. Aslında yaşananlar sektörde kimsenin duymak istemediği o iki kelimenin bir araya gelmesiydi.
Saldırının ardından sistemler kapatıldı
Nobitex’in 18 Haziran 2025 tarihinde X hesabından duyurduğu gelişmenin detaylarına indikçe klasik bir senaryonun tekrarlandığını gördüm. Saldırı borsanın sıcak cüzdanlarına yönelikti. Bu terimi bilmeyenler için basit bir benzetme yapayım. Sıcak cüzdan dediğimiz şey aslında cebinizde taşıdığınız nakit para gibidir. Hızlı alışverişler, anlık transferler için oradadır. Kullanışlıdır ama bir o kadar da risk altındadır. Soğuk cüzdan ise bankadaki kasanızdır. İnternete bağlı değildir, güvenlidir ama ona ulaşmak daha zahmetlidir. Nobitex, varlıklarının büyük kısmının o güvenli kasada yani soğuk cüzdanlarda olduğunu söyleyerek bir nebze olsun yüreklere su serpse de cepten çalınan para yine de can yakar.
Can yakan o rakam da çok geçmeden ortaya çıktı. Yaklaşık 48,65 milyon dolar. Elbette sadece bir rakam değil. Belki de binlerce insanın birikimi, hayalleri ve o borsaya duyduğu güven demek. Özellikle İran gibi finansal hareketliliğin kısıtlı olduğu bir ülkede, kripto borsaları insanlar için dünyaya açılan bir pencere bir can simidi olabiliyor. Dolayısıyla oradaki bir kayıp Batı’daki bir kayıptan çok daha derin yaralar açabilir.
Zararı kripto para borsası üstlenecek
Bu tatsız gelişmenin içinde beni umutlandıran bir detay vardı. Nobitex’in açıklaması bir şirketin kriz anında nasıl davranması gerektiğinin adeta bir dersiydi. Açıklamada şu ifadeler var:
“Tüm zararı kendi sigorta fonlarımız ve kaynaklarımızla karşılayacağız.”
Bir borsanın gerçek güven testi de bu zaten. Yıllar önce Mt. Gox hacklendiğinde insanlar tüm paralarını kaybetmiş ve ortada kalmıştı. Ama şimdi sorumluluk alan, kullanıcısını mağdur etmeyeceğini taahhüt eden borsalar görüyoruz. Bu durum sektörün acı tecrübelerle de olsa olgunlaştığının bir işareti. Nobitex’in tavrı o 48,65 milyon dolarlık zarardan çok daha değerli bence. Çünkü para yerine konabilir ama bir kere sarsılan güveni geri getirmek neredeyse imkansız.
Yine de olay hepimize o acı gerçeği bir kez daha hatırlattı: “Not your keys, not your coins.” Yani anahtarlar senin değilse coin’ler de senin değildir. Borsalar ne kadar güvenli olursa olsun, kripto paralarımızın nihai sorumluluğu bizde.
