Bitcoin nedir?

Yayınlanma: 30-04-2025 19:22 Son güncellenme: 01.05.2025 - 18:05

Bitcoin, 2008 yılında “Satoshi Nakamoto” takma adını kullanan anonim bir kişi veya grup tarafından geliştirilen, merkeziyetsiz bir dijital para birimidir. “Bitcoin: Eşler Arası Elektronik Bir Ödeme Sistemi” adlı teknik makale (white paper) ile tanıtılan Bitcoin, 2009 yılından itibaren aktif olarak kullanılıyor.

Satoshi Nakamoto tarafından dijital para birimi olarak tanıtılan Bitcoin, zaman içerisinde finans sistemlerine daha fazla entegre olarak bireysel ve kurumsal yatırımcıların ilgisini çekmeyi başardı. Aktif olarak geliştirilmeye devam eden BTC ağı, günümüzde daha geniş bir kullanım ağına ve kullanıcı kitlesine sahip durumda.

Satoshi Nakamoto kimdir?

Satoshi Nakamoto’nun gerçek kimliği belirsizliğini korumaya devam ediyor. 2008 yılında yayımladığı white paper’da, üçüncü taraflara güven duymadan çalışan bir dijital para sistemi önerdi. Bu sistem, kullanıcılar arasında doğrudan ve aracısız transfer yapılmasına olanak tanırken, aynı zamanda işlemlerin kalıcı ve manipüle edilemez şekilde kayıt altına alınmasını mümkün kılan bir blockchain sistemine dayanmaktadır.

Merkeziyetsiz dijital para sistemini ilk başlatan Satoshi Nakamoto, 2010’un sonlarında projeden çekilmiş ve bir daha çevrimiçi platformlarda aktif olmadı. Bugüne kadar birçok isim onun gerçek kimliğinin kim olduğu konusunda spekülasyon yapmış veya bazı isimler kendilerinin Satoshi olduğunu iddia etmiştir.

Bunlar arasında ilk Bitcoin alıcılarından olan ve 2014’te hayatını kaybeden bilgisayar bilimcisi Hal Finney, akıllı sözleşmeler kavramının öncülerinden Nick Szabo, hatta e-posta sistemlerinin mucitlerinden Wei Dai gibi kriptografi dünyasının tanınmış isimleri yer yer alıyor. Bazı medya kuruluşları ise Satoshi’nin kolektif bir ekip olabileceği ya da hükümet bağlantılı bir kurum tarafından yaratılmış olabileceğini öne sürmüştür. Ancak bugüne dek bu iddiaların hiçbiri doğrulanmamıştır.

Bitcoin nasıl çalışır?

Bitcoin’in çalışma prensibi blokzincir (blockchain) teknolojisi üzerine kuruludur. Bu teknoloji, tüm işlemlerin herkes tarafından görülebileceği şekilde kronolojik sırayla saklandığı, dağıtık bir defter sistemine dayanmaktadır. Her yeni işlem, ağdaki madenciler tarafından doğrulanır, bir bloğa yazılır ve zincire eklenir. Sistemin temel güvenliği ise Proof-of-Work (iş kanıtı) adı verilen mekanizmayla sağlanır.

Bu yapı sayesinde Bitcoin ağı:

• Merkezi bir otoriteye ihtiyaç duymadan çalışır,
• Tüm işlemleri kalıcı ve şeffaf biçimde kaydeder,
• Çifte harcamayı teknik olarak engeller.

Bitcoin (BTC) nasıl alınır?

Bitcoin satın almanın en kolay yolu bir kripto para borsasına kaydolmaktır. Türkiye’de Binance TR, BTCTurk, Paribu ve globalde Binance gibi platformlar üzerinden Türk lirası ile BTC alabilirsiniz. İşlem genellikle şu şekilde ilerler:

1. Türkiye Cumhuriyeti yasaları gereği platformda kimlik doğrulaması yapılır,
2. Hesaba para yatırılır,
3. Belirli bir tutar karşılığında BTC satın alınır.

Alınan Bitcoin, varsayılan olarak borsa cüzdanında saklanır; ancak daha güvenli bir çözüm için kişisel cüzdanlara aktarılması önerilir.

Bitcoin cüzdan türleri nelerdir?

Bitcoin cüzdanları, kullanıcıların dijital varlıklarını sakladığı dijital defterler veya dijital cüzdanlardır. İki türde bulunur:

• Sıcak cüzdanlar: İnternete bağlı olan mobil, masaüstü ve web cüzdanlarıdır. Günlük kullanım için uygundur. Borsaların cüzdanları da bu kategoride yorumlanabilir.
• Soğuk cüzdanlar: İnternete bağlı olmayan donanım (hardware) ya da kağıt cüzdanlardır. Uzun vadeli saklama ve yüksek güvenlik için tercih edilir. Satoshi Nakamoto’nun da sunduğu temel cüzdan teknoloji bundan oluşmaktaydı.

Cüzdan seçimi kullanıcının ihtiyacına bağlı olarak şekillendiği için farklı kullanıcıların farklı cüzdanları tercih etmesi gerekmektedir. Bitcoin saklamak için de cüzdanların erişimini de sağlayan özel anahtarı korumak gerekmektedir.

Bitcoin white paper’da ne yazar?

Bitcoin’in white paper’ı, Satoshi Nakamoto’nun sistemin nasıl işleyeceğini teknik düzeyde açıkladığı dokümandır. Dokümanda şu gibi temel kavramlara yer verilir:

• İşlemlerin dijital imzayla doğrulanması,
• Çifte harcamanın nasıl önleneceği,
• Proof-of-Work mekanizmasının nasıl çalıştığı,
• Blokların zincir yapısında nasıl sıralandığı.

Bitcoin ile ödeme yapılabilir mi?

Günümüzde pek çok çevrim içi ve fiziksel mağaza Bitcoin ile ödeme kabul etmeye başlamıştır. Microsoft, Newegg, Travala gibi büyük platformlar BTC kabul ederken; Türkiye’de bazı kafe ve teknoloji mağazaları da bu yöntemi denemeye başlamış olsa da Türkiye Cumhuriyeti yasaları gereği doğrudan Bitcoin ile ödeme almak veya bunu pos sistemi mantığında işler halde yapmak yasalara aykırıdır. Bu nedenle ödeme genellikle QR kod ile yapılır ve işlemler birkaç dakika içinde tamamlanır, ağ tıkanıklığının olduğu dönemlerde bu tür ödemeler askıya alınabilir.

Ancak Bitcoin ile vergilendirme ülkeden ülkeye farklılık gösterir. Örneğin:

• ABD: Her BTC işlemi sermaye kazancı vergisine tabidir.
• İngiltere: Alım-satım ve ödemeler Capital Gains Tax kapsamındadır.
• Türkiye: Henüz doğrudan bir düzenleme bulunmamakla birlikte MASAK gözetiminde kayıt tutulmaktadır.

Bitcoin ile ödeme almak veya ödeme yapmak, potansiyel bir vergi olayına dönüşebilir; bu nedenle kullanıcıların dikkatli olması ve güncel yasaları takip etmesi gerekmektedir.

Bitcoin fiyatını belirleyen faktörler neler?

Bitcoin’in fiyatı tek bir faktöre bağlı değildir. Dalgalanmanın arkasında şunlar yer alır:

• Arz-talep dengesi ve sınırlı arz modeli,
• Makroekonomik gelişmeler (faiz kararları, enflasyon),
• Kurumsal yatırım haberleri ve ETF onayları,
• Regülasyon haberleri ve piyasa duyarlılığı.

Örneğin madenci ödüllerinin yarıya indirildiği halving dönemleri genellikle yükselişle sonuçlanırken, Çin gibi ülkelerde gelen yasak haberleri düşüşe yol açabilir.

Geçmiş yıllara göre Bitcoin fiyatı

2009 yılı Bitcoin fiyatı en düşük: 0,0041 dolar, en yüksek: 0,0041 dolar.
Bitcoin’in ilk işlem gördüğü bu yılda fiyat sabitti; daha çok teknoloji meraklılarının arasında test amaçlı kullanılan bir dijital varlıktı.

2010 yılı Bitcoin fiyatı en düşük: 0 dolar, en yüksek: 0,40 dolar.
Bitcoin ilk kez bir piyasada değer kazanarak bugünkü günlerine olan yolculuğu başladı. BTC yılın başında neredeyse sıfır olan fiyat, yıl sonunda 40 cent seviyesine kadar yükseldi.

2011 yılı Bitcoin fiyatı en düşük: 0,29 dolar, en yüksek: 32 dolar.
BTC, bu yıl ilk büyük sıçramasını yaşadı. Geniş kitlelerin dikkatini çeken ilk fiyat hareketi de bu dönemde yaşandı ve 32 dolar gibi beklenmedik bir fiyata doğru yükseliş yaşandı.

2012 yılı Bitcoin fiyatı en düşük: 4 dolar, en yüksek: 16 dolar.
Fiyat dalgalanmaları azalsa da istikrarlı bir yükseliş eğilimi başladı. Halving (ödül yarılanması) ilk kez bu yıl gerçekleşti. Bitcoin fiyatı spekülasyon endişeleri ve ponzi şeması endişeleri gibi detaylarla değer kaybetti.

2013 yılı Bitcoin fiyatı en düşük: 13 dolar, en yüksek: 1.163 dolar.
Bitcoin’in ilk “boğa koşusu” bu yıl yaşandı. Fiyat, birkaç ay içinde üç haneli seviyelerden bin doları aşarak büyük yankı uyandırdı.

2014 yılı Bitcoin fiyatı en düşük: 310 dolar, en yüksek: 1.013 dolar.
Yıla güçlü başlayan BTC, Mt. Gox borsasının çöküşüyle sert düşüş yaşadı. Bu olay, kripto tarihinin ilk büyük krizlerinden biriydi.

2015 yılı Bitcoin fiyatı en düşük: 172 dolar, en yüksek: 465 dolar.
Piyasa önceki yılın çöküşünden toparlanmaya başladı. Fiyat hareketleri daha sakin olsa da yeni altyapı gelişmeleri bu yıl hız kazandı. Geliştiriciler 2015’ten itibaren çok daha düzenli ve ilerici bir vizyon belirlediler.

2016 yılı Bitcoin fiyatı en düşük: 351 dolar, en yüksek: 981 dolar.
İkinci halving’in gerçekleştiği bu yılda BTC, yıl boyunca istikrarlı bir şekilde yükseldi ve bin dolar sınırına yaklaştı.

2017 yılı Bitcoin fiyatı en düşük: 784 dolar, en yüksek: 19.892 dolar.
Bitcoin’in tarihindeki en dikkat çekici yükseliş 2017’de yaşandı. Yıl sonuna doğru fiyat neredeyse 20 bin dolara ulaştı ve küresel medyada geniş yer buldu.

2018 yılı Bitcoin fiyatı en düşük: 3.217 dolar, en yüksek: 18.343 dolar.
Önceki yılki zirve sonrası piyasa büyük bir düzeltmeye girdi. Ayı sezonu boyunca fiyat 3 bin dolar seviyelerine kadar geriledi.

2019 yılı Bitcoin fiyatı en düşük: 3.401 dolar, en yüksek: 13.017 dolar.
Yavaş toparlanmanın başladığı bu yılda fiyat yeniden 5 haneli rakamları test etti. Ancak tam anlamıyla yeni bir ralli başlamadı.

2020 yılı Bitcoin fiyatı en düşük: 3.850 dolar, en yüksek: 29.096 dolar.
Pandemiyle birlikte geleneksel finansal sistemlerde güven sarsıldı. Bitcoin, kurumsal ilgideki artışla yıl sonunda tarihi bir yükseliş trendine girdi.

2021 yılı Bitcoin fiyatı en düşük: 29.796 dolar, en yüksek: 68.789 dolar.
Kurumsal alımlar, Tesla etkisi ve ETF beklentileriyle BTC, tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.

2022 yılı Bitcoin fiyatı en düşük: 18.490 dolar, en yüksek: 47.835 dolar.
Yıl içinde yaşanan Luna ve FTX krizleriyle birlikte güven kaybı fiyatı sert şekilde aşağı çekti; BTC, yeniden 20 bin dolar altını test etti.

2023 yılı Bitcoin fiyatı en düşük: 16.000 dolar, en yüksek: 42.500 dolar.
Ayı piyasasının sonlandığı ve toparlanmanın başladığı bu yıl, spot ETF onay süreciyle birlikte BTC için yeniden umut yılı oldu.

2024 yılı Bitcoin fiyatı en düşük: 39.800 dolar, en yüksek: 108.135 dolar.
Yılın ilk çeyreğinde ETF onaylarının etkisiyle fiyatlar rekor kırdı. BTC, ilk kez 100 bin dolar seviyesini aşarak yeni bir finansa çağın kapısını resmen araladı. ETF’ler aracılığıyla birçok kurumsal yatırım gelmeye devam etmektedir.

Bitcoin tarihinde yaşanan en büyük olaylar

• Genesis Bloğu’nun kazılması (2009)

Bitcoin ilk olarak 2008 yılında tanıtılmış olsa bile Bitcoin’in temeli, 3 Ocak 2009’da Satoshi Nakamoto tarafından çıkarılan ilk blok, yani “Genesis bloğu” ile atıldı. Bu blok sadece teknik olarak değil, sembolik olarak da yeni bir finansal sistemin doğuşu olarak anılmaktadır

• İlk gerçek Bitcoin işlemi (2010)

22 Mayıs 2010’da Laszlo Hanyecz adlı bir kullanıcı, iki pizza siparişi karşılığında 10.000 BTC ödedi. Bu alışveriş, Bitcoin’in ilk defa reel ekonomide kullanıldığı tarih olarak kabul ediliyor ve hâlâ “Bitcoin Pizza Günü” olarak anılıyor.

• Bitcoin yazılımında güvenlik açığı (Ağustos 2010)

Ağustos 2010’da, bir yazılım hatası nedeniyle 184 milyar BTC’nin “yaratıldığı” ciddi bir güvenlik açığı tespit edildi. Hata kısa sürede topluluk tarafından fark edilip düzeltildi ve sistem “hard fork” ile geri alındı. Bu olay, Bitcoin’in açık kaynak yapısının ve topluluk müdahalesinin sistemin sürdürülebilirliği için ne kadar önemli olduğunu gösterdi.

• Mt. Gox hack skandalı (2011)

O dönemde dünya üzerindeki en büyük kripto borsası olan Mt. Gox, Haziran 2011’de bir hack saldırısıyla karşı karşıya kaldı. Yaklaşık 850.000 BTC’nin çalınması, piyasalarda büyük paniğe yol açtı ve BTC fiyatı ciddi darbe aldı. Mt. Gox borsasına ilişkin davalar ve geri ödeme işlemleri günümüzde dahi devam etmektedir.

• Wikileaks’in Bitcoin bağışı kabul etmeye başlaması (2011)

ABD hükümetinin baskıları sonucu geleneksel bağış yolları kesilen Wikileaks, 2011’de Bitcoin ile bağış kabul etmeye başladı. Bu karar, Bitcoin’in sansüre dayanıklı yapısını global ölçekte görünür kıldı.

• Silk Road operasyonu (2013)

Bitcoin ile işlem yapılan yasadışı bir online pazar olan Silk Road, Ekim 2013’te FBI tarafından kapatıldı. Olay Bitcoin’in itibarı açısından büyük bir kırılma anıydı, ancak aynı zamanda ana akım medyada görünürlüğünü artırdı. Ross William Ulbricht operasyonlar sonrası tutuklanarak müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Ulbricht’in hapis cezası Donald Trump’ın ikinci başkanlık döneminde “Başkanlık Affı” ile kaldırıldı.

• İlk büyük boğa koşusu (2013)

Tüm olumsuz haberlere rağmen, 2013 yılının sonlarına doğru Bitcoin ilk kez 1.000 dolar barajını aştı. Bu yükseliş, BTC’yi global ölçekte tanınan bir varlık haline getiren ilk ciddi ralli olarak kayıtlara geçti.

• IRS’in Bitcoin’i “mülk” olarak tanımlaması (2014)

ABD İç Gelir Servisi (IRS), 2014’te yayınladığı kılavuzla Bitcoin’i resmi olarak bir “varlık” (property) olarak sınıflandırdı. Bu karar, kripto paraların vergilendirme kapsamına alınması açısından küresel ölçekte bir dönüm noktasıydı. Artık BTC alım-satımı, yasal zemine oturmaya ve devlet politikaları tarafından daha ciddiye alınmaya başlamıştı.

• Çin’in kripto borsalarını yasaklaması (2017)

Eylül 2017’de Çin hükümeti, ülkedeki kripto para borsalarının faaliyetlerini durdurdu. Bu sert müdahale küresel piyasalarda kısa süreli dalgalanmalara neden oldu. Ancak aynı yılın sonunda BTC fiyatı 20.000 dolara yaklaştı.

• Tesla’nın 1,5 Milyar Dolarlık BTC Alımı (2021)

Şubat 2021’de Elon Musk’ın liderliğindeki Tesla, bilançosuna 1,5 milyar dolarlık Bitcoin eklediğini duyurdu. Bu haber, fiyatların hızla tırmanmasına neden oldu ve BTC’nin kurumsal dünyada resmen kabul gördüğünün sinyallerini verdi.

• Spot Bitcoin ETF onayı (2024)

2024 yılı, Bitcoin’in finansal sistemle tam anlamıyla entegre olduğu bir dönem olarak kayda geçti. ABD’de spot Bitcoin ETF’lerinin onaylanması, kurumsal yatırımcılar için yeni kapılar açtı ve BTC’nin 100.000 doları aşmasına zemin hazırladı.

Bitcoin fiyatı kaç dolar?

Bitcoin fiyatını TL olarak hesaplama

Bitcoin fiyatını dolar olarak hesaplama

Yazar Hasan Hüseyin Lif hakkında :

Ekonomi, blockchain ve kripto para alanlarında uzmanlaşmış bir yazar olarak, dijital finans dünyasındaki yenilikleri yakından takip etmekteyim. Üç yılı aşkın bir süredir KoinFinans bünyesinde kripto para piyasasına ilişkin güncel haberler, analizler ve sektörel gelişmeler üzerine içerikler üretmekteyim. Blockchain teknolojisinin ekonomik yapılar üzerindeki etkilerini, DeFi, NFT'ler ve merkez bankası dijital paraları gibi yenilikçi alanları kapsayan derinlemesine analizler sunarak sektördeki dönüşümleri değerlendirmekteyim.